કોઈને પોતાના સુંદર દેખાવાનું, કોઈને શિક્ષણનું તો કોઈને અઢરક ધનનું અભિમાન હોય છે. અહંકાર ગમે તેટલો હોય પરંતુ તે વ્યક્તિના સ્વાસ્થ્ય માટે સારું નથી. અહંકારથી ભરેલો વ્યક્તિ બધાથી ઉપર માને છે અને બીજાને નાના માને છે, પરંતુ અહંકારમાં તે ભૂલી જાય છે કે અહંકારે મહાન સંતો અને મહાત્માઓનો પણ નાશ કર્યો છે.
સફળતાના શિખર પર પહોંચવું સહેલું નથી પણ ત્યાં ટકી રહેવું તેનાથી પણ અઘરું કામ છે. તેથી અહંકારથી દૂર રહેવું જરૂરી છે, કારણ કે જે દિવસે તમારી અંદર અહંકાર આવી ગયો, તે દિવસે તમારે સમજી લેવું કે તમારા પતનનું કાઉન્ટડાઉન શરૂ થઈ ગયું છે.
અહંકારથી થાય છે વિનાશ અને અહંકાર કેવી રીતે મનુષ્યનો નાશ કરી શકે છે તેનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ રાવણ છે. મહાન જ્ઞાની રાવણ પોતાની શક્તિ અને જ્ઞાનનો એટલો અહંકારી બની ગયા હતા કે તે પોતાને ભગવાનથી ઉપર માનવા લાગ્યો અને આ અહંકારે તેનું અસ્તિત્વ નષ્ટ કરી નાખ્યું.
તમે ગમે તેટલા જ્ઞાની અને પરોપકારી હોવ, પણ જો તમારામાં થોડો પણ અહંકારનો સમાવેશ થાય છે તો તમારા બધા ગુણો દોષ સમાન બની જશે. જેમ કે તમે આજે સવારે કોઈ ગરીબને દાન કર્યું હતું, પણ તમે મનમાં વિચારતા હતા કે તમે ખૂબ જ શ્રેષ્ઠ છો, તમારી પાસે પૈસા દૌલત છે, તો તમને આ દાનનું ફળ નહીં મળે.
જ્યારે આંખો પર અહંકારની પટ્ટી બંધાઈ જાય છે, ત્યારે વ્યક્તિને સારા-ખરાબ અને સાચા-ખોટાનું જ્ઞાન પણ હોતું નથી. અહંકારમાં, અંધ વ્યક્તિ તેના ખોટા કાર્યો પણ સારા લાગવા લાગે છે, અને તેનું આ જ વલણ તેને લોકોના નફરતનું પાત્ર બનાવે છે.
અહંકાર પ્રગતિમાં અવરોધ પેદા કરે છે. ઘણા લોકોને એ વાત પસંદ નથી હોતી કે કોઈ તેમના કામ પર આંગળી ચીંધે. તેઓ હંમેશા પોતાને સાચા સાબિત કરવાનો પ્રયાસ કરે છે પછી ભલે તેઓ ખોટા હોય.
જો કોઈ તેમને કહે કે “તમારું આ કામ બરાબર નથી” તો તેમના પર આકાશ તૂટી પડે છે, તેમના અહંકારને ઠેસ પહોંચે છે અને તેઓ ભૂલ સુધારવાને બદલે વિચારવા લાગે છે કે “તેની આટલી હિમ્મત કે તે મારા કામમાં ખામી શોધે છે.” આવા લોકો તેમના જીવનમાં ક્યારેય આગળ વધી શકતા નથી, કારણ કે તેઓ પોતાની ભૂલને સ્વીકારીને સુધારવાની કોશિશ કરતા નથી.
ઊલટું, તેઓ ખોટું બોલનારને જ ખરાબ કહેવા લાગે છે. કદાચ આવા લોકોએ કબીરનું આ સૂત્ર વાંચવું જોઈએ. निंदक नियरे राखिए, आंगन कुटी छवाय बिन पानी, साबुन बिना, निर्मल करे सुभाय. અહંકારથી બચાવે છે વિનમ્રતા. જો તમારે જીવનમાં સફળ થવું હોય તો તમારા અહંકારનો ત્યાગ કરો અને વિનમ્રતા અપનાવો.
વિનમ્રતા અહંકારને દૂર રાખે છે અને મુશ્કેલીમાંથી પણ બચાવે છે. વાવાઝોડામાં સુકાયેલું વૃક્ષ તરત જ તૂટી જાય છે, પણ ફળોથી લદાયેલું વૃક્ષ તૂટતું નથી, કેમ? કારણ કે તે નમતું રહે છે, તે સૂકા વૃક્ષની જેમ અક્કડ કરીને નથી ઉભું રહેતું.
તેવી જ રીતે, તમે પણ વિન્રમ બનીને મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓનો પણ સામનો કરી શકો છો. આજથી તમે નમ્રતાને પણ તમારા જીવનનો એક ભાગ બનાવી લો અને પછી જુઓ કે તમારા જીવનમાં કેટલો બદલાવ આવે છે. કાલ સુધી જે લોકો તમને નફરત કરતા હતા તેઓ પણ તમને પ્રેમભરી નજરેથી જોશે. હંમેશા, આવા જ લેખો વાંચવા માટે રસોઈનીદુનિયા સાથે જોડાયેલા રહો
