આપણે જાણીયે છીએ કે તમાકુ સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે. જે લોકો તેનું સેવન કરે છે તે ધીરે ધીરે મોતની ડમરીમાં જઈ રહ્યા છે. મોટા ભાગના યુવાનો આ વસ્તુઓ શોખ તરીકે ઉપયોગ કરે છે, જોકે કેટલાક લોકો ખરાબ કંપની, તાણ અને અન્ય પરિસ્થિતિઓથી છુટકારો મેળવવા માટે આ નશીલા પદાર્થોનો ઉપયોગ કરે છે જે પાછળથી ખરાબ વ્યસન બની જાય છે.
ધૂમ્રપાન, બીડી, સિગારેટ, ગુટખા જેવા ઘણા ઉત્પાદનો તમાકુના સ્વરૂપો છે. આનું સેવન કરવાથી તમે ખૂબ બીમાર થઈ શકો છો અને કોઈ કારણસર મૃત્યુ પણ થઇ શકે છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન ના રિપોર્ટ પ્રમાણે, 1 સિગારેટ જીવનની 11 મિનિટ અને આખું પેકેટ 3 કલાક 40 મિનિટ છીનવી લે છે.
તમાકુનું નુકસાન ની વાત કરીયે તો, તમાકુ નિકોટીઆના તબાકુમ નામના છોડના પાંદડામાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેમાં નિકોટિન કેમિકલ જોવા મળે છે અને તેમા કેન્સર પેદા કરનારા પદાર્થો છે. આ સિવાય તેના વારંવાર સેવનને કારણે હૃદયરોગ , પેટના અલ્સર , હાઈ બ્લડ પ્રેશર, એસિડિટી, અનિદ્રા જેવા અનેક રોગોમાં પણ ખૂબ વધારો થાય છે. ધૂમ્રપાન, ગુટકા અને તમાકુ ખાવાથી મોં, ગળા, શ્વાસનળી અને ફેફસાંનું કેન્સર થાય છે.
ગુટકા તમાકુ છોડવાના ઉપાયો : તમાકુ, સિગારેટ, ગુટખા, આની આદત પડી ગયા પછી છોડવું ખુબ જ મુશ્કેલ છે, પરંતુ મક્કમ નિશ્ચયથી તેને પણ છોડી શકો છે. સૌથી પહેલા તમારામાં મન ને મક્કમ બનાવો કે તમે આ ગંદા વ્યસનને કોઈપણ કિંમતે છોડવા માંગો છો. આ વસ્તુઓને એક જ સ્ટ્રોકથી છોડવાની ભૂલ ના કરો કારણ કે અચાનક છોડી દેવું તમારા માટે મુશ્કેલ હશે.
સિગરેટ, ગુટખા, તમાકુ ધીરે ધીરે ઘટાડવું જોઈએ. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે દિવસમાં 6 સિગારેટ પીવો છો, તો તેને ઘટાડીને 3 કરો, પછી ધીમે ધીમે 2 અને પછી દિવસની એક સિગારેટ કરો. આ પછી, 1 દિવસમાં થોડું અંતર લાગુ કરો. અને આ અંતર ફરીથી વધારતા રહો.
પરિવાર અને મિત્રોની મદદ લો. જો તમને આ વસ્તુઓનું સેવન કરવાનું મન થાય છે તો કોઈની સાથે વાત કરો અને તમારું ધ્યાન આ બાજુથી વાળી લો અને જો કોઈ આ વસ્તુઓનું સેવન કરવા માટે તમને પ્રોત્સાહિત કરે છે અથવા દબાણ કરે છે, તો પછી તમારી જાતને મક્કમ રાખો અને તેને સ્પષ્ટ રીતે ના બોલો.
તમાકુ છોડવાનો શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ એ છે કે ચ્યુઇંગમ (ચીંગમ) ખાઓ. કોઈપણને વ્યસની થઈ ગયા પછી તેમને દરેક સમય દરમિયાન મોમાં કંઇક ખાવાની જરૂર રહે છે. અને આ તડપને પહોંચી વળવા તેઓ ગુટખા તમાકુ ખાવાનું શરૂ કરે છે જે પાછળથી આદત બની જાય છે. તેને છોડવાની વધુ સારી રીત એ છે કે તેની જગ્યાએ ટોફી (ચોકલેટ) ચાવવાની અથવા ચ્યુઇંગમ શરૂ કરવી. આ તમારી તડપને પણ શાંત કરશે અને તમે આ વસ્તુઓના વ્યસનથી પણ બચી શકશો.
તમાકુ છોડવાની આયુર્વેદિક પદ્ધતિઓ : 1. લીંબુનો રસ અને મધ મિક્સ કરીને નવશેકું પાણી પીવો. આનાથી તડપ ઓછી થશે અને ઝેરી પદાર્થો પણ શરીરમાંથી બહાર નીકળી જશે.
2. સૂકા આમળાના ટુકડા, ઈલાયચી, વરિયાળી અને હરડેના ટુકડા પીસી લો અને મોમાં રાખો. આંથી પણ તડપ પર કાબુ રહેશે. તેમજ ખાટા ઓડકાર, ભૂખ ઓછી થવી, પેટનું ફૂલવું આ બધામાં રાહત મળશે.
તમાકુ છોડવાના ફાયદા : (1) તમાકુ છોડવાના ફાયદા ઘણા છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન મુજબ ગુટખા-તમાકુ છોડવાની અસર તમારા સ્વાસ્થ્ય પર જલ્દીથી દેખાવા લાગે છે. સિગારેટ છોડ્યાના 12 કલાકની અંદર, લોહીમાં કાર્બન મોનોક્સાઇડનું સ્તર સામાન્ય થઈ જશે.
(2) 2 થી 12 અઠવાડિયામાં, લોહીનો હુમલો સામાન્ય થઈ જશે અને તમારા ફેફસાં યોગ્ય રીતે કાર્ય કરવાનું શરૂ કરશે. (3) જો તમને શ્વાસ અને ખાંસીની લાંબા સમયથી ફરિયાદ છે, તો આ સમસ્યા 1 થી 9 મહિનામાં દૂર થઈ જશે. (4) કેન્સરનું જોખમ 50 ટકા ઘટાડશે, તેથી સિગારેટ અથવા તમાકુથી બનેલી અન્ય ચીજોની વહેલી તકે છોડવામાં આવે તેટલું સારું.
તમાકુથી છુટકારો મેળવવાની સૌથી મહત્વપૂર્ણ રીત છે કે તમારી સાથે સિગારેટ અથવા તમાકુ રાખશો નહીં. તેને છોડતી વખતે, માથાનો દુખાવો, કફ, વજન વધવું, અનિદ્રા જેવી સમસ્યાઓ આવી શકે છે, તેનાથી બચવા માટે તમારી જીવનશૈલીમાં પરિવર્તન લાવવું પડશે. પૌષ્ટિક ખોરાક, પુષ્કળ પ્રમાણમાં પાણી પીવો અને તેની સાથે વ્યાયામ કરો.
આ આર્ટિકલમાં બતાવવામાં આવેલ કોઇપણ પ્રકારની સલાહ, સુચન તથા કોઇ પણ નુસખા, પુસ્તકો તથા ઈન્ટરનેટ પરથી ધ્યાનમાં રાખીને દર્શાવવામાં આવેલ છે, તેમ છતા કોઇપણ પ્રયોગ કરતા પહેલા ડોક્ટરની સલાહ લેવી જ જોઈએ. અહીંયા દર્શાવેલા નુસખા દરેક વ્યક્તિની તાસીર પ્રમાણે કામ કરે છે. આડઅસર તથા કોઇપણ પ્રકારના નુકશાન માટે કોઇપણ વ્યક્તિ જવાબદાર રહેશે નહી.