શરીરના અન્ય તમામ માંસપેશીઓની જેમ હૃદયને પણ સારી રીતે કામ કરવા માટે લોહીની જરૂર પડે છે. હૃદય નસો અને ધમનીઓ દ્વારા સમગ્ર શરીરમાં લોહીને પંપ કરે છે. હૃદય સુધી લોહી પહોંચાડવાનું કામ કોરોનરી ધમનીઓ કરતી હોય છે.
જો કોરોનરી ધમનીઓ બ્લોકેજ થવાને કારણે બ્લોક થઈ જાય તો હાર્ટ એટેક આવે છે. તેથી હાર્ટ એટેકના યોગ્ય લક્ષણોને ઓળખવા જરૂરી છે. તમે પણ તમારા પરિવારના સભ્યો સાથે તમારો જીવ બચાવો. હાર્ટ એટેક એને કહેવામાં આવે છે કે એટેકના લક્ષણો દેખાતા નથી, દર્દી લક્ષણોની અવગણના કરે છે અથવા તેને સમજી નથી શકતા એ સાયલન્ટ હાર્ટ એટેકના લક્ષણો છે.
હૃદયરોગના હુમલામાંથી બહાર નીકળવા માટે, અવરોધ થતા રક્ત પ્રવાહને શક્ય તેટલી વહેલી તકે શરૂ કરવું સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. સાયલન્ટ હાર્ટ એટેકમાં દર્દી અથવા તેના સંબંધીઓને તેની જાણ પણ થતી નથી, તેથી તેમને સાજા થવાની કે દવાખાને લઇ જવાની કોઈ તક મળતી નથી. આ જ કારણ છે કે સાયલન્ટ હાર્ટ એટેક જીવલેણ હોય છે.
કેવી રીતે સાવચેત રહેવું: તમે પોતે અથવા તમારી આસપાસના લોકોમાં (ઘરના સભ્યોમાં) બીમારીના લક્ષણો પર નજર રાખો. જો દર્દીને હાર્ટ એટેક આવ્યો હોવાની શંકા હોય તો તેમને તાત્કાલિક તબીબી હોસ્પિટલ લઇ જાઓ. હાર્ટ એટેકના લક્ષણો જ્યારે અનુભવાય ત્યારે તે જાણવું અને સમજવું ખૂબ જરૂરી છે.
જો તમને કોઈ લક્ષણો લાગે છે, પછી ભલે તે સામાન્ય જ હોય અને માત્ર થોડા સમય માટે જ રહે, તો પણ તરત જ ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો. એટેકના લક્ષણોની થોડી પણ અવગણના કરવી વ્યક્તિનું મૃત્યુ પણ થઇ શકે છે. સમયસર કરેલી મદદ, વ્યક્તિના જીવન અને મૃત્યુ વચ્ચેનું અંતર વધારી શકે છે.
શું હોય છે એન્જાઇનાના લક્ષણો : એન્જાઇનાનું લક્ષણ હોય છે છાતીમાં દુખાવો, પરંતુ ઘણા દર્દીઓને તેના વિશે જાણ જ નથી હોતી. આનો અર્થ છે કે તેમને ‘સાઇલન્ટ એજાઈના’ થાય છે. ક્યારેક દર્દી હાર્ટ એટેકના લક્ષણોને સમજી જ નથી શકતો.
હાર્ટ એટેક લક્ષણોને તે એસિડિટી, થાક, સ્ટ્રેસ, ગભરાટ કે પેટમાં ગેસ જેવી સમસ્યા સમજી બેસે છે અને સગાં સબંધી કે ડૉક્ટરને જણાવવાનું યોગ્ય માનતો નથી. તેને લાગે છે કે થોડીવારમાં દર્દ પોતાની મેળે જ ઓછુ થઈ જશે, પરંતુ આ દર્દ તમારો જીવ પણ લઇ શકે છે.
હાર્ટ એટેક ઘણા કારણોસર થાય છે જેમ કે સ્થૂળતા અને શારીરિક શ્રમનો અભાવ, ચરબી અને કોલેસ્ટ્રોલથી ભરપૂર ખોરાક, વધુ પડતા તણાવમાં રહેવું અને ધૂમ્રપાન કરવાથી, વધુ પડતું દારૂ પીવાથી, જો પરિવારમાં હૃદયરોગનો ઇતિહાસ હોય તો પણ હાર્ટ એટેક આવી શકે છે.
હાર્ટ એટેકના લક્ષણો શું હોય છે : થોડું કામ કરવાથી શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને ઠંડો પરસેવો આવવો, છાતીમાં દુખાવો અને ખેંચાણનો અનુભવ કરવો, હાથ, ખભા, પીઠ અથવા જડબામાં દુખાવો થવો, ઉબકા, ઉલટી થવી.
સ્ત્રીઓમાં પણ આ લક્ષણો જુઓ : સ્ત્રીઓમાં હાર્ટ એટેક આવે ત્યારે કેટલાક અલગ લક્ષણો પણ જોવા મળે છે. હાર્ટ એટેકની શરૂઆતમાં સ્ત્રીઓને ત્વચા પર ચીકાશ સુસ્તી, છાતીમાં દુખાવો અને સામાન્ય થાક લાગે છે.
હૃદયરોગનો હુમલો આવ્યા પછી મૃત્યુ પામેલી એક તૃતીયાંશ મહિલાઓ હોસ્પિટલ પહોંચતા પહેલા જ મૃત્યુ પામે છે. ઘણી વખત સ્ત્રીઓને ‘સાયલન્ટ હાર્ટ એટેક’ પણ આવે છે જેનાં કોઈ લક્ષણો દેખાતા હોતા નથી.
