પાચન એક એવી સમસ્યા છે જેણે ઘણા લોકોને પરેશાન કરી રહી છે. પાચનની સમસ્યા પોતે જ એક રોગ બની શકે છે એટલું જ નહીં, તે પેટનું ફૂલવું, ગેસ, પેટમાં દુખાવો, પેટમાં ખેંચાણ વગેરે જેવા લક્ષણો પણ દેખાડી શકે છે. મોટાભાગના લોકોની ટેવ હોય છે કે પાચન સંબંધિત સમસ્યા આવતા જ તે દવાઓ ખાવાનું શરૂ કરી દે છે પણ આ વસ્તુ સારી નથી.
પાચનની સમસ્યા દવા વગર કેવી રીતે ઘટાડી શકાય છે. અહીંયા ખાલી ધ્યાનમાં રાખવાની બાબત એ છે કે તેને ઘટાડવાની વાત કરી છે અને તેને મૂળમાંથી દૂર કરવાની નથી. જુદા જુદા લોકોની મેડિકલ કન્ડિશન અલગ હોઈ શકે છે અને જો તમને વધારે સમસ્યા હોય તો તમારે ચોક્કસપણે ડોક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.
જો આપણી પાચન તંત્ર સારી હશે તો જ શરીર પણ યોગ્ય રહેશે. જો પાચન નબળું હશે તો એસિડિટી, કબજિયાત, ઝાડા, ગેસ્ટિક સમસ્યાઓ, માથાનો દુખાવો, ચામડીની સમસ્યાઓ, એનિમિયા, વિટામિન્સ સંબંધિત સમસ્યાઓ વગેરે જેવા વિવિધ લક્ષણો દેખાવા લાગશે.
તમારે તમારી પાચન સંબંધિત સમસ્યાઓ પર ખૂબ ધ્યાન જ દેવું જોઈએ અને દરેક વસ્તુ માટે દવા લેવાનું બચવું જોઈએ. જો કોઈ ગંભીર સમસ્યા છે અને ડોક્ટર તમને કહી રહ્યા છે તો તે ચોક્કસપણે જરૂરી છે કે તમે દવાઓ લો, પણ કેટલાક ઘરેલું ઉપાયો પણ તમને મદદ કરી શકે છે જેવા કે….
1. વજ્રાસનમાં બેસવું ફાયદાકારક છે : તમારી પાચનની સમસ્યાને દૂર કરવા માટે તમે વજ્રાસનમાં બેસી શકો છો અને આ તમારા પેટમાં પોષક તત્વોને સારી રીતે શોષી લેશે. આને પેટનો ઉપચાર કહેવામાં આવે તો તે ખોટું ના કહી શકાય.
2. બપોરના ખાવામાં છાશ : છાશ તમારી પાચનની સમસ્યાને ચોક્કસપણે ઘટાડી શકે છે, પણ તે પણ ધ્યાનમાં રાખવાની બાબત છે કે જો તમે તેને ખોટા સમયે લેશો તો તે બીજી સમસ્યાઓ પેદા કરી શકે છે.
જો તમે ઈચ્છો તો સાદી છાશ પી શકો છો અથવા વગારવાળી છાશ પણ લઈ શકો છો, પરંતુ જો વધારે તેલ હશે તો ફરીથી પાચનની સમસ્યા થશે. તે તમારા કફ અને વાત બંને દોષ પર અસર કરશે અને છાશ તમારી પાચન પ્રક્રિયાને પણ સુધારશે.
3. કઈ વસ્તુ કોની સાથે ના ખાવી જોઈએ તે ધ્યાન આપો : આયુર્વેદમાં વિરૂદ્ધ આહારનો નિયમ છે, જેમાં એકસાથે એવી વસ્તુઓ ખાવાની ના પાડવામાં આવેલી છે જે તમારી પાચનક્રિયાને બગાડી શકે છે.
ઉદાહરણ તરીકે, દૂધ અને ફળો, માછલી અને દૂધ, મધ અને ગરમ પાણી, ગરમ અને ઠંડો ખોરાક એકસાથે ખાવાથી તમારી મેટાબોલિઝમની પ્રક્રિયાને ધીમી પાડી શકે છે અને તેથી તે વધારે તમારા માટે સારું છે કે તમે એકસાથે તેનું સેવન ઓછું કરો.
4. પલાળેલી દાળ, કઠોળ અને નટ્સ ખાઓ : દાળ, કઠોળ અનેનટ્સમાં phytic એસિડ હોય છે, જે તમારા આંતરડાને શોષવામાં મુશ્કેલ પેદા કરે છે. આ એટલું મુશ્કેલ હોય છે કે તમારા આંતરડામાં પોષક તત્ત્વો સારી રીતે પચતા નથી. જો તમે તેને પકાવીને કે ખાતા પહેલા થોડા સમય માટે પલાળી રાખો, તો આપણી આંતરડા તેમને સરળતાથી પચાવી લેશે. સાથે ખોરાકમાં હાજર પોષક તત્વોને પણ પચાવી લેશે.
5. વધુ પડતો કાચો ખોરાક ખાવો : ઘણીવાર કાચો ખોરાક તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે સારો હોય છે તે બધા જાણે છે, પણ તે ધ્યાનમાં રાખવું પણ જરૂરી છે કે કાચો ખોરાક ખાવાથી ઘણી વાર આંતરડા માટે હાનિકારક સાબિત થઇ શકે છે.
વધારે પ્રમાણમાં સ્પ્રાઉટ્સ ખાવાથી તેમાં ઘણું પ્રોટીન હોય છે અને આ સ્થિતિમાં આંતરડાને તેને પચવામાં મુશ્કેલી પડે છે. જ્યારે તમારા શરીરમાં અગ્નિ તત્વ વીક હોય છે, તો કાચો ખોરાક ખાવાથી તમને વધારે પરેશાન કરી શકે છે.
6. દરરોજ ઓછામાં ઓછું 5000 પગથિયા ચાલો : જો તમે તમારા પાચનને સારી સ્થિતિમાં રાખવા માંગતા હોય તો ચોક્કસપણે તમારે ચાલવું પડશે. ચાલ્યા વગર તમારું કામ થશે નહિ. ચાલ્યા વગર તમે કંઈપણ કામ સારી રીતે કરી શકશો નહીં. પણ તે જરૂરી છે કે તમે દરરોજ ઓછામાં ઓછા 5 હજાર ડગલાં ચાલો અને તમારી પાચન તંત્રને સારું બનાવો.
દરેક વ્યક્તિનું શરીર અલગ હોય છે અને તેના પર દેશી ઉપચારની અસર પણ અલગ થાય છે. આ સ્થિતિમાં જો તમને લાગે કે તમારી સમસ્યા મોટી છે તો કોઈ પણ ઉપાયને કરતા પહેલા ચોક્કસ ડોક્ટરની સલાહ લો.
