દુનિયાના દરેક માતા-પિતા પોતાના બાળકના હિત અને સારા ભવિષ્ય માટે વિચારે છે. બાળકનું જીવન તેમના જીવન કરતાં વધારે સારું જાય, આ દરેક માતા-પિતાની ઈચ્છા હોય છે. પરંતુ તમારી અજાણતામાં થતી કેટલીક ભૂલો તેમને ખરાબ માતાપિતાની શ્રેણીમાં ઉભા કરી દે છે.
તમારી વાલીપણાનો વધુ પડતો પ્રેમ બાળકનું સારું ભાવયુષ્ય બનાવવાના બદલે તેને નુકસાન પહોંચાડે છે. તો આવો જાણીએ આ લેખમાં, માતાપિતા દ્વારા થતી કેટલીક સામાન્ય ભૂલો પર એક નજર કરીએ, જેથી તમે એક ખરાબ માતાપિતા તરીકે ઓળખાશો નહીં.
બાળક સાથે જરૂર કરતા વધારે લગાવ : તમારા બાળકો તમારા દ્વારા દુનિયા જોવે છે, પરંતુ તેઓ તમારા નથી, તેઓ દુનિયાના બાળકો છે. આ કહેવાનો અર્થ એ છે કે, આપણે આપણાં બાળકો સાથે લગાવ અને પ્રેમ હોવો જોઈએ, પરંતુ તેની પણ એક મર્યાદા નક્કી કરવી જોઈએ, જેથી લગાવ જુનુન ન બની જાય.
જ્યારે બાળક પોતાની જાતે સંભાળ લેવા સક્ષમ બની જાય ત્યારે તેને તેની ઉંમરના મિત્રો સાથે છોડી દો, જેથી તેનો સારો વિકાસ થઈ શકે. જો તમે તમારા બાળકની આસપાસ લપેટીને રહેશો તો, તમને ભલે સારું લાગતું હોય, પરંતુ થોડા સમય પછી તેની આસપાસ રહેવું દરેક ક્ષણ તેને હચમચાવી નાખશે. તમારો ઈરાદો સાચો હશે તો પણ બાળકની નજરમાં તમે વિલન બની શકો છો.
બીજાનો બાળક પર ગુસ્સો કાઢવો : કેટલાક લોકો તેમના બાળકની વધુ પડતી સુરક્ષા કરે છે, ત્યારે એવા લોકો પણ છે જેઓ બહારનો ગુસ્સો ઘરના લોકો પર કાઢવાનું પસંદ કરે છે, ખાસ કરીને બાળકો પર. જો તમે વારંવાર આવું કરશો તો તમે બાળકની નજરમાં ખરાબ માતાપિતા કહેવાશો.
સંતાનના મનમાં તમારા માટે કોઈ પણ માન રહેશે નહીં. તમને પ્રેમ કરવાને બદલે તે તમારાથી ડરશે અને તમારાથી દૂર થતા જશે. તેના મનમાં રહેલી આ નકારાત્મક લાગણી માત્ર તેની તમારી સાથેના સંબંધોને બગાડશે નહીં, પરંતુ તેની મનુષ્ય તરીકેના તેના સારા વિકાસ પર પણ નકારાત્મક અસર પડશે.
બાળકને પોતાના પર જ નિર્ભર રાખવું : જો તમારું બાળક દરેક નાની નાની બાબતો માટે તમારા પર નિર્ભર હોય તો તે ખૂબ જ ખરાબ સંકેત છે. દુનિયાના દરેક જીવ જંતુનું મૂળ ધ્યેય હોય છે બાળકને વહેલામાં વહેલી તકે આત્મનિર્ભર બનાવવાનું, અલબત્ત, માનવી લાગણીઓમાં વહીને અહીંય અટકી જાય છે.
ઘણા માતાપિતા પોતાના બાળકોને લાંબા સમય સુધી બાળકો તરીકે જ રાખવા માંગે છે. બાળકોના નિર્ણયો જાતે લેવા લાગે છે. તેમને કહે છે કે શું કરવું અને શું ન કરવું. તે એ પણ જણાવે છે કે કોની સાથે મિત્રતા રાખવી જોઈએ અને કોની સાથે નહીં.
જો તમે પણ બાળકના જીવન સાથે જોડાયેલ દરેક નાનો-નાનો નિર્ણય જાતે જ લો છો તો તમે ખોટી દિશામાં જઈ રહ્યા છો. તેના બદલે તમારે બાળક સાથે મુદ્દાઓ સાંભળવા જોઈએ અને તેને પોતાનો નિર્ણય લેવા માટે પ્રેરિત કરવું જોઈએ.
બીજા બાળકો સાથે વધારે સરખામણી કરવી : બીજાની સરખામણી કરવી એ માનવ વૃત્તિ છે. ઘણી વખત આપણે સરખામણી કરીને આગળ વધવાની પ્રેરણા લઈએ છીએ, પરંતુ એવા પ્રસંગો પણ આવે છે જ્યારે સરખામણી આપણને મનમાં ખોટો પ્રભાવ પાડે છે.
બાળકોના કિસ્સામાં પણ બીજા બાળકો સાથે સરખામણી કરવી હંમેશા નકારાત્મક દર્શાવે છે. હકીકતમાં, તમારા બાળકની બીજા બાળકો સાથે સરખામણી કરીને તમે તેના પર બિનજરૂરી દબાણ કરો છો. તમે તેને આડકતરી રીતે તેના પર બીજા બાળકો જેવા બનવાનું દબાણ કરો છો.
આમ કરીને તમે બાળકના વ્યક્તિત્વને બદલવાનો પ્રયાસ કરો છો, જે બિલકુલ સાચું નથી. તમે તમારા બાળકમાં રહેલી શક્તિઓને મહત્વ આપતા નથી. પછી શું થાય છે કે તમારું બાળક પોતાની જાતને બીજા લોકો કરતા હલકી ગુણવત્તાવાળા સમજવા લાગે છે.
અત્યારે તો ભલે તે તમારી વાત માની લે છે, પરંતુ પછીથી તે તેની નિષ્ફળતા માટે તમને દોષ આપવાનું શરૂ કરી દે છે. તો હવે જો તમારે પણ દુનિયા સારા મમ્મી પાપા બનવું હોય તો આ આદતોને વહેલી તકે બદલો. લેખ વાંચવા બદલ આભાર.
